Το κλαρίνο, ως λαϊκό μουσικό όργανο εμφανίστηκε στην Ελλάδα κατά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αι. είτε μέσω των τουρκικών στρατιωτικών μουσικών Συγκροτημάτων, αλλά και κάποιων Ευρωπαίων μουσικών (που ήρθαν να συνδράμουν τον Φαβιέρο) είτε μέσω της βαυαρικής Μπάντας του Όθωνα, των πολυμελών Φιλαρμονικών της Επτανήσου και ασφαλώς είτε μέσω των ανα τα Βαλκάνια περιπλανώμενων γύφτων γύρω στα 1835.
Πρωτοεμφανίζεται στη βόρεια Ελλάδα, την `Ηπειρο και τη δυτική Μακεδονία, απ’ όπου και προχωρεί προς τα κάτω. Μαζί, αρχικά με το βιολί και το λαούτο και αργότερα και με το σαντούρι, αποτελούν την κομπανία, το κατεξοχήν λαϊκό μουσικό σχήμα πού αντικαθιστά σιγά-σιγά την πατροπαράδοτη ζυγιά νταούλι-ζουρνά.
Τα κλαρίνα πού χρησιμοποιούν σήμερα οι λαϊκοί οργανοπαίκτες είναι συνήθως σε σιμπεμόλ ( =σι ύφεση) ή λα κυρίως. Στη Θράκη παίζουν με σολ.. Παλιότερα όμως έπαιζαν κλαρίνα με ντο λόγω της έντασης και της οξύτητας του ήχου που έχουν (δυνατά και πρίμα). Την ονομασία αυτή την παίρνουν από την οξύτητα του ήχου (δηλ. ποια νότα ακούμε) όταν στο κλαρίνο παίζουμε το ντο. Το κλαρίνο αποτελεί τον τελευταίο μεγάλο σταθμό στην πορεία της οργανικής μουσικής στα νεοελληνικά αερόφωνα.
Ο ήχος παράγεται από μια απλή καλαμένια γλωττίδα (καλάμι) που βρίσκεται στο στόμιο (επιστόμιο) του οργάνου. Πρωταρχικό ρόλο στην τεχνική του κλαρίνου παίζει το φύσημα. Με την ανάλογη πίεση στο καλάμι του επιστόμιου του οργάνου ανεβαίνει ή κατεβαίνει το τονικό ύψος κάθε φθόγγου, ενώ το «γλίστρημα» των φθόγγων (κλισάντο) μπορεί να γίνει και με το φύσημα και με τα δάκτυλα. Την εποχή που πρωτοεμφανίζεται το κλαρίνο, γύρω στα 1835, το δημοτικό τραγούδι έχει κλείσει ουσιαστικά το δημιουργικό του κύκλο. Χάρη στις μεγαλύτερες τεχνικές και εκφραστικές του δυνατότητες σε σύγκριση με το ζουρνά —που σιγά-σιγά τον παραμερίζει— το κλαρίνο παίρνει γρήγορα την πρώτη θέση ανάμεσα στα μελωδικά όργανα. Αναγνωρίζεται ως εθνικό όργανο, και στα χέρια άξιων μουσικών γίνεται το κατεξοχήν εκφραστικό μουσικό όργανο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Με το κλαρίνο η δημοτική μελωδία ζει μια νέα λαμπερή περίοδο στον τομέα της οργανικής μουσικής.
Γιατί ό,τι κυρίως χαρακτηρίζει το δημοτικό τραγούδι στα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, δεν είναι ή δημιουργία νέων μελωδιών, αλλά ή επεξεργασία των παλιών. Και στον τομέα αυτόν ο ρόλος του κλαρίνου στάθηκε αποφασιστικός. Το κλαρίνο αποτελεί έναν από τους αντιπροσωπευτικούς συντελεστές και μαζί φορείς του πνεύματος πού χαρακτηρίζει το δημοτικό τραγούδι στα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια.

Τα βασικά είδη του κλαρίνου είναι δύο .

Το κλαρίνο σε σύστημα Oehler (θα το ακούσετε και σαν muller ή albert) το χρησιμοποιούν και οι δημοτικοί οργανοπαίχτες και

Το κλαρίνο σε σύστημα Boehm (το πιο διαδεδομένο σύστημα στην κλασική μουσική και στις μπάντες) .

Οι διαφορές τους είναι στα κλειδιά τους.

Το σύστημα Oehler χρησιμοποιεί λιγότερα κλειδιά από το σύστημα Boehm πράγμα που το καθιστά πιο εύκολο στην εκμάθηση του, άλλα παράλληλα απαιτεί μεγάλη δεξιοτεχνία στα γρήγορα περάσματα.

Βέβαια το σύστημα Boehm είναι αυτό που δίνει την μεγαλύτερη ελευθερία και ευελιξία στον μουσικό, δίνοντας του κλειδιά για να μπορέσει να αναπαράγει όλες τις νότες και για αυτό το λόγο έχει τον πρώτο λόγο σήμερα στα Ωδεία και στις συμφωνικές ορχήστρες.

Το κλαρίνο Boehm (υποστηρίζουν μερικοί) μπορεί να αποδώσει και τη δημοτική μουσική και μάλιστα εάν ο μουσικός είναι καλός μπορεί αποδώσει καλύτερα από κλαρίνο με σύστημα Oehler. Άποψη της σελίδας είναι οτι εξαρτάται για ποιά δημοτική μουσική μιλάμε. Γιατί άν μιλάμε για Θρακιώτικο ή Μακεδονίας (με καθαρές βαλκανικές επιρροές) ναί αλλά για τα άλλα είδη μάλλον όχι. Για να μή μιλήσουμε για Ηπειρώτικο όπου δεν μπορεί με κανένα τρόπο να αποδώσει στις απαιτήσεις του με γλυστρήματα, τραβήγματα κ.λ.π.

Ο λόγος επομένως που το Oehler υπάρχει ακόμη σαν σύστημα -και καλό είναι να εξακολουθήσει να υπάρχει- είναι οτι οι δημοτικοί μας μουσικοί το προτιμούν και με αυτό διδάσκουν στους μαθητές τους, επειδή είναι ευκολότερο στην εκμάθηση και παίζει ευκολότερα τα γλιστρήματα που είναι και η βασική τεχνική στους παραδοσιακούς μουσικούς.

Σύστημα Oehler Έχει λιγότερα κλειδιά περιορίζοντας τον μουσικό σε ταχύτητα και ευελιξία, παίζει δημοτική μουσική, δεν μπορεί να παίξει άνετα κλασική μουσική εξαιτίας των περιορισμών των κλειδιών του, για την ακρίβεια απαιτεί τεράστια μελέτη και εμπειρία για να αποδώσει σε κλασικό ρεπερτόριο.

Επίσης έχει καλύτερη τονικότητα από το Boehm.

Σύστημα Boehm Έχει τόσα κλειδιά ώστε ο μοναδικός περιορισμός υπάρχει μόνο στην ικανότητα του μουσικού, παίζει δημοτική μουσική μειονεκτώντας (έναντι του αντιπάλου του Oehler στα γλυστρήματα , παίζει κλασική μουσική, είναι ευκολότερο στην εκμάθηση του,θεωρείται επικρατέστερο και πληρέστερο από τους σύγχρονους μουσικούς.

Τα συστήματα muller και albert είναι παλαιά συστήματα με πολύ λίγα κλειδιά , πρόγονοι των Boehm και Oehler και σιγά σιγά σπανίζουν.

Λέγοντας τονικότητα εννοούμε τι νότα ακούγεται φυσώντας το κλαρίνο. Άν παίξουμε στο πιάνο τη νότα ντο και παίξουμε ντο και στο κλαρίνο θα πρέπει λογικά να ακούσουμε τον ίδιο τόνο με διαφορετική χροιά αφού το κάθε όργανο είναι διαφορετικό.

Άν ακούσουμε την ίδια ακριβώς νότα τότε το κλαρίνο μας είναι τονικότητας ντο.

Ας δούμε όλους τους τόνους. ΝΤΟ – όταν παίζουμε τη νότα ντο ακούγεται ίδια ακριβώς με το ντο ενός πιάνου ΣΙ ΜΠΕΜΟΛ (Σι ύφεση) – όταν παίζουμε ντο ακούγεται μία νότα κάτω, σαν σι ύφεση πιάνου, δηλαδή θα πρέπει να παίξουμε ρε – ένα τόνοι πιο ψηλά – για να έχουμε τον ίδιο τόνο με το ντο ενός πιάνου. ΛΑ – όταν παίζουμε ντο ακούγεται μιάμιση νότα κάτω , σαν λα πιάνου, δηλαδή θα πρέπει να παίξουμε τη νότα ρε# – ένα τόνο και ένα ημιτόνιο πιο ψηλά – για να έχουμε τον ίδιο τόνο με το ντο ενός πιάνου. ΣΟΛ- όταν παίζουμε ντο ακούγεται δυόμισι νότες κάτω , σαν σολ πιάνου δηλαδή θα πρέπει να παίξουμε φα – δύο τόνους και ένα ημιτόνιο ψηλότερα – για να έχουμε τον ίδιο τόνο με το ντο ενός πιάνου.
Κάτι ανάλογο ισχύει και για άλλες (λιγότερο συνηθισμένες) τονικότητες κλαρίνου όπως ΣΙ, ΦΑ, γιατί υπάρχουν και αυτά.

Παράδειγμα: Εάν είμαστε με κλαρίνο σι ύφεση (σι μπεμόλ) σε μια μπάντα με ένα πιάνο , μία κιθάρα , ένα μπουζούκι και αποφασίσουμε να παίξουμε με την σειρά τις νότες: ντο ρε μι φα σολ λα σι , όλοι θα παίξουν αυτές ακριβώς τις νότες με εξαίρεση εμάς που για να ακουστούν αυτές οι νότες από το κλαρίνο μας θα πρέπει να παίξουμε ένα τόνο ψηλότερα , δηλαδή ρε μι φα# σολ λα σι ντο#. Όπως διαπιστώσατε ανεβήκαμε μία κλίμακα,δηλαδή οι υπόλοιποι έπαιξαν ντο Ματζορε και εμείς ρε Ματζορε.

Έτσι απλά με ένα κλαρίνο σι ύφεση θα πρέπει να παίζουμε μια κλίμακα ψηλότερα από όλα τα άλλα όργανα για να ακουγόμαστε το ίδιο.

Επίσης τα κλαρίνα με διαφορετικές τονικότητες έχουν και διαφορετικό μήκος.
Όσο μεγαλύτερη διαφορά στην τονικότητα έχουν τόσο πιο μακρύ γίνεται και το σώμα τους.
Το πιο κοντό κλαρίνο είναι το NTO και το πιο μακρύ το ΦΑ.

Το κλαρίνο κατασκευάζεται απο σκληρά ξύλα, όπως π.χ. ο Αφρικάνικος έβενος ή η τριανταφυλλιά Ονδούρας. Υπάρχουν βέβαια και κατασκευές απο εβονίτη (τα λεγόμενα πλαστικά ή πάστινα) τα οποία μειονεκτούν έναντι των ξύλινων σε τονικότητα, αλλά χρησιμεύουν σε μικρούς μαθητές (λόγω του μικρού τους βάρους και της χαμηλής τιμής τους) και σε χρήσεις στο ύπαιθρο γιατί είναι ανθεκτικά σε ακραίες (πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές) θερμοκρασίες και δεν κινδυνεύουν σε σπασίματα, ραγίσματα κ.λπ.

Τα ξύλα που επιλλέγονται με προσοχή για την κατασκευή του κλαρίνου τοποθετούνται για κάποιο διάστημα σε σκιερό και αεριζόμενο χώρο με κατάλληλη θερμοκρασία και υγρασία, για να αποξηρανθεί-παλαιωθεί ώστε να αποφευχθεί το πετσικάρισμα (στρέβλωση) και το σκάσιμο κατά την κατασκευή του και τη χρήση του αργότερα.

Για την ευκολότερη συντήρηση φύλλαξη και μεταφορά του, το κλαρίνο κατασκευάζεται σε πέντε τμήματα.

Τα πέντε τμήματα του κλαρίνου:

• επιστόμιο,
• βαρελάκι,
• άνω στέλεχος
• κάτω στέλεχος
• καμπάνα

Στο άνω και κάτω στέλεχος ανοίγονται οι επτά (απο τρείς στο καθένα και μια πίσω στο άνω στέλεχος) οπές που κλείνονται-ανοίγονται με τα δάκτυλα και τοποθετούνται οι μηχανισμοί των κλειδιών που ανοίγουν ή κλείνουν τις υπόλοιπες οπές με τη βοήθεια ταπών απο δέρμα ή τσόχα.

Το επιστόμιο (ή μπουκαδούρα) κατασκευάζεται απο ξύλο, πλαστικό, κόκκαλο ή και απο κρύσταλλο. Στο εμπόριο υπάρχουν επιστόμια που καλύπτουν όλες τις ανάγκες ακόμα και του πιό απαιτητικού κλαρινοπαίχτη, ώστε να μή χρειάζονται επεμβάσεις απο τους μουσικούς όπως παλιότερα συνηθίζονταν.

Πάνω στο επιστόμιο τοποθετείται το καλάμι ή γλωσίδι που στερεώνεται με τη βοήθεια ενός σφιγκτήρα και το ποίο πάλλεται κατα το φύσημα, δίνοντας τον αρχικό ήχο στο κλαρίνο.